Ciekawostki, tezy, spostrzeżenia
Pioruny
Grzmot
Grzmot trwa dłużej niż sam piorun ponieważ najpierw słyszymy go z miejsca uderzenia piorunu najbliższego obserwatorowi a następnie z miejsc coraz dalszych aż do najdalszego. W przypadku piorunów zbliżonych kształtem do pionowych i w miejscach gdzie nie zachodzą odbicia dźwięku pioruna możliwe jest orientacyjne ustalenie wysokości z jakiej uderzył piorun. Na przykład - od chwili spostrzeżenia błysku do usłyszenia początku grzmotu minęło 9 sekund. Czyli najbliższy nam odcinek pioruna /najczęściej ten przy samej ziemi/ znajdował się około 3 km od obserwatora ale dźwięk trwał /przykładowo/ 3 sekundy a to oznacza, że od najwyższego punktu piorunu odległość wynosi czasowo 9 sekund plus 3 sekundy czyli 12 sekund czyli około 4 km licząc od obserwatora. Przyjmując założenie, że piorun uderzył mniej więcej prostopadle do ziemi mamy długość przeciwprostokątnej 4 km, długość przyprostokątnej /równoległej do powierzchni ziemi/ 3 km czyli wysokość z jakiej uderzył piorun w tym przykładzie wyniesie pierwiastek z 16-9 czyli, pierwiastek z 7=2,6 km. Oczywiście podany przykład odnosi się do piorunu uderzającego mniej więcej pionowo w otwartej przestrzeni.
W przypadku piorunów które uderzają między chmurami tak samo jak w podanym przykładzie słyszymy najpierw dźwięk z najbliżej nas znajdującej się części piorunu a następnie uzyskujemy nakładanie się dźwięków przychodzących z coraz dalszych jego odcinków. W przypadku piorunu mniej więcej równolegle rozchodzącego się do obserwatora możliwe jest określenie orientacyjnej długości drogi piorunu wykorzystując podobnie jak w podanym powyżej przykładzie pomiar czasu opóźnienia dźwięku i czasu jego trwania.
W tym przykładzie jest więcej uproszczeń w założeniach do obliczeń niemniej sama metoda jest na tyle interesująca , że jest warta przedstawienia.
Obserwator usłyszał początek grzmotu pioruna z opóźnieniem od chwili zaobserwowania wyładowania między chmurami wynoszącym 21 sekund czyli w zaokrągleniu najbliższe miejsce drogi pioruna w stosunku do obserwatora znajdowało się ok. 7 km. Czas trwania grzmotu wyniósł 15 sekund czyli najdalsze miejsce drogi tego pioruna znajdowało się w odległości 7 km plus 15/3 czyli ok 12 km ale założyliśmy, że piorun między chmurami miał drogę mniej więcej równoległa do obserwatora a to oznacza, że obserwator słyszał jednocześnie dźwięki z dwóch coraz dalszych odcinków drogi pioruna czyli 144-49=95 i pierwiastek z 95 to ok 9,7 czyli przyjmując równoległość uderzenia pioruna względem obserwatora to długość drogi pioruna uderzającego miedzy chmurami wyniesie około 18.4 km.
Po długości czasu trwania grzmotu można z dużym prawdopodobieństwem ustalić czy był to piorun do ziemi czy między chmurami. Grzmot od pioruna uderzającego w ziemię jest zwykle krótszy niż ten od pioruna między chmurami.
/ten zapis został odrzucony w Wikipedii/
Księżyc
W niemieckim Atlasie nieba z 1856 roku jest zamieszczona mapa księżyca. Miesiąc temu zrobiłem zdjęcie księżyca i porównałem z widokiem z przed ponad 160 lat.
I co?
A jak by przedstawiały dwa różne księzyce.
Dlaczego?
Nie wiem, nie znam się na astronomii.
Dla mnie to tylko ciekawostka.
Może potraficie wyjaśnić?
Wyjaśnienie jest jak się okazało po konsultacjach na grupach dyskusyjnych proste:
w dawnych czasach, gdy używano teleskopów do obserwacji rysowano księżyc tak jak widzieli go w teleskopie a teleskop odwraca obraz o 180 st.
po przekręceniu mapy o 180 st. już jest zdecydowanie większe podobieństwo ale nie pełne bo ... księżyc się trochę obraca i my widzimy w rezultacie nie 50% jego powierzchni a 57 % /patrz Wikipedia/
Proste jak się wie a jak nie douczyli w szkole to trzeba pytać.
Poniżej już te bardziej podobne do siebie oblicza księżyca.
